منتديات الحور العين

منتديات الحور العين (http://www.hor3en.com/vb/index.php)
-   القرآن الكريم (http://www.hor3en.com/vb/forumdisplay.php?f=4)
-   -   يوم تبلى السرائر (http://www.hor3en.com/vb/showthread.php?t=33083)

أبو زرعة 02-27-2009 02:02 AM

يوم تبلى السرائر
 
[center][font=comic sans ms][size=5][b][color=purple]إشراقات[/color][color=purple]قرآنية[/color][/b][/size][/font][/center]
[font=comic sans ms][size=5][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][/size][/font]
[center][font=comic sans ms][size=5][b][color=maroon][يَوْمَ [/color][color=maroon]تُبْلَى [/color][color=maroon]السَّرَائِرُ[/color][color=maroon]][/color][/b][/size][/font][/center]
[font=comic sans ms][size=5][/size][/font]
[color=navy][font=comic sans ms][size=5][b]عبد العزيز بن ناصر الجليل[/b][/size][/font][/color]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الحمد[/color][color=black]لله [/color][color=black]رب [/color][color=black]العالمين [/color][color=black]، [/color][color=black]والصلاة [/color][color=black]والسلام [/color][color=black]على [/color][color=black]نبينا [/color][color=black]محمد [/color][color=black]وآله [/color][color=black]وصحبه[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]أجمعين[/color][color=black]. أما بعد :[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فعنوان هذه المقالة آية عظيمة من كتاب الله عز وجل [/color][color=black]يذكِّر[/color][color=black]الله [/color][color=black]سبحانه [/color][color=black]عباده[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فيها [/color][color=black]بشأن [/color][color=black]القلوب [/color][color=black]وأعمالها [/color][color=black]وسرائرها مما لا يعلمه الناس وهو بها عالم ، كما ينبه [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل من خلال هذه الآية إلى أن هذه السرائر ستبلى وتُختبر يوم القيامة ، [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ويظهر[/color][color=black]ما[/color][color=black]فيها [/color][color=black]من [/color][color=black]الإخلاص [/color][color=black]والمحبة [/color][color=black]والصدق [/color][color=black]أو[/color][color=black]ما[/color][color=black]يضادها [/color][color=black]من [/color][color=black]النفاق [/color][color=black]والكذب [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]والرياء ؛ وذلك في يوم القيامة ، يوم الجزاء والحساب ؛ وهذا [/color][color=black]واضح [/color][color=black]من [/color][color=black]الآية [/color][color=black]وما [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]قبلها [/color][color=black]وبعدها [/color][color=black]؛ [/color][color=black]حيث [/color][color=black]يقول [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل[/color][color=black]:[/color][[color=green]إِنَّهُ [/color][color=green]عَلَى [/color][color=green]رَجْعِهِ [/color][color=green]لَقَادِرٌ[/color][color=green]*[/color][color=green]يَوْمَ [/color][color=green]تُبْلَى [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=green]السَّرَائِرُ[/color][color=green]*[/color][color=green]فَمَا [/color][color=green]لَهُ [/color][color=green]مِن [/color][color=green]قُوَّة ٍ[/color][color=green]وَلاَ[/color][color=green]نَاصِرٍ[/color]](الطارق:8-10) [color=black]. والقلب هو محط [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]نظر[/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]وعليه [/color][color=black]يدور القبول والرد كما قال صلى الله عليه وسلم : « إن [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الله لا ينظر إلى أجسامكم ولا إلى صوركم ، ولكن ينظر إلى قلوبكم وأعمالكم[/color][color=black]»[/color][color=black][1][/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]والسريرة[/color][color=black]إذا[/color][color=black]صلحت [/color][color=black]صلح [/color][color=black]شأن [/color][color=black]العبد [/color][color=black]كله [/color][color=black]وصلحت [/color][color=black]أعماله [/color][color=black]الظاهرة [/color][color=black]ولو [/color][color=black]كانت [/color][color=black]قليلة[/color][color=black]، [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]والعكس [/color][color=black]من [/color][color=black]ذلك [/color][color=black]عندما [/color][color=black]تفسد [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]فإنه [/color][color=black]يفسد [/color][color=black]بفسادها [/color][color=black]أقوال [/color][color=black]العبد [/color][color=black]وأعماله [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وتكون [/color][color=black]أقرب [/color][color=black]إلى [/color][color=black]النفاق [/color][color=black]والرياء [/color][color=black]عياذاً بالله تعالى ، ويوضح هذا الأمر قوله صلى [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الله [/color][color=black]عليه [/color][color=black]وسلم[/color][color=black]:[/color][color=black]«[/color][color=black]ألا [/color][color=black]وإن [/color][color=black]في [/color][color=black]الجسد [/color][color=black]مضغة [/color][color=black]إذا[/color][color=black]صلحت [/color][color=black]صلح [/color][color=black]الجسد كله ، وإذا [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فسدت [/color][color=black]فسد [/color][color=black]الجسد [/color][color=black]كله [/color][color=black]ألا [/color][color=black]وهي [/color][color=black]القلب[/color][color=black]»[/color][color=black][2][/color][color=black].[/color][color=black]ويشرح [/color][color=black]هذا [/color][color=black]ما[/color][color=black]نقله [/color][color=black]صاحب [/color][color=black]الحلية [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]رحمه [/color][color=black]الله [/color][color=black]تعالى [/color][color=black]عن [/color][color=black]وهب [/color][color=black]من [/color][color=black]قوله[/color][color=black]:[/color][color=black]«[/color][color=black]ولا[/color][color=black]تظنن [/color][color=black]أن [/color][color=black]العلانية [/color][color=black]هي [/color][color=black]أنجح [/color][color=black]من [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]السريرة [/color][color=black]؛ [/color][color=black]فإن [/color][color=black]مثل [/color][color=black]العلانية [/color][color=black]مع [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]كمثل [/color][color=black]ورق [/color][color=black]الشجر [/color][color=black]مع [/color][color=black]عرقها [/color][color=black]العلانية [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ورقها [/color][color=black]والسريرة [/color][color=black]عِرقها ، إن نُخِرَ العرق هلكت الشجرة كلها ورقها وعودها ، وإن [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]صلح [/color][color=black]صلحت [/color][color=black]الشجرة [/color][color=black]كلها[/color][color=black]: [/color][color=black]ثمرها[/color][color=black]،[/color][color=black]وورقها ؛ فلا يزال ما ظهر من الشجرة في [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]خير ما كان عرقها مستخفياً لا يُرى منه شيء ؛ كذلك الدين لا يزال [/color][color=black]صالحاً [/color][color=black]ما[/color][color=black]كان [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]له [/color][color=black]سريرة صالحة يصدق الله بها علانيته ؛ فإن العلانية تنفع مع السريرة الصالحة [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]كما [/color][color=black]ينفع [/color][color=black]عِرق [/color][color=black]الشجرة [/color][color=black]صلاح فرعها ، وإن كان حياتها من قِبَلِ عرقها فإن فرعها [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]زينتها [/color][color=black]وجمالها ، وإن كانت السريرة هي ملاك الدين فإن العلانية معها تزين الدين [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وتجمِّله [/color][color=black]إذا [/color][color=black]عملها [/color][color=black]مؤمن [/color][color=black]لا[/color][color=black]يريد [/color][color=black]بها [/color][color=black]إلا [/color][color=black]رضاء [/color][color=black]ربه [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل[/color][color=black]» [3] .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ويقول [/color][color=black]الإمام [/color][color=black]ابن [/color][color=black]القيم [/color][color=black]رحمه [/color][color=black]الله [/color][color=black]تعالى [/color][color=black]في [/color][color=black]تفسير [/color][color=black]قوله [/color][color=black]تعالى : [/color][[color=green]يَوْمَ تُبْلَى[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=green]السَّرَائِرُ[/color]](الطارق:9 ) [color=black]: « وفي التعبير عن الأعمال بالسر لطيفة ، وهو أن[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الأعمال [/color][color=black]نتائج [/color][color=black]السرائر [/color][color=black]الباطنة [/color][color=black]؛ [/color][color=black]فمن [/color][color=black]كانت [/color][color=black]سريرته [/color][color=black]صالحة [/color][color=black]كان [/color][color=black]عمله [/color][color=black]صالحاً [/color][color=black]،[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فتبدو [/color][color=black]سريرته [/color][color=black]على [/color][color=black]وجهه [/color][color=black]نوراً [/color][color=black]وإشراقاً [/color][color=black]وحياءاً [/color][color=black]، [/color][color=black]ومن [/color][color=black]كانت [/color][color=black]سريرته [/color][color=black]فاسدة [/color][color=black]كان [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]عمله تابعاً لسريرته ، لا اعتبار بصورته ، فتبدو سريرته [/color][color=black]على [/color][color=black]وجهه [/color][color=black]سواداً [/color][color=black]وظلمة [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وشيناً[/color][color=black]، [/color][color=black]وإن [/color][color=black]كان [/color][color=black]الذي [/color][color=black]يبدو[/color][color=black]عليه [/color][color=black]في [/color][color=black]الدنيا [/color][color=black]إنما [/color][color=black]هو[/color][color=black]عمله [/color][color=black]لا[/color][color=black]سريرته [/color][color=black]فيوم القيامة [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]تبدو [/color][color=black]عليه [/color][color=black]سريرته[/color][color=black]،[/color][color=black]ويكون [/color][color=black]الحكم [/color][color=black]والظهور [/color][color=black]لها[/color][color=black]»[/color][color=black][4][/color][color=black].[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وقال أيضاً في تفسير : قوله تعالى : [/color][[color=green]يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ[/color]](الطارق:9)[/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]أي[/color][color=black]:[/color][color=black]تختبر[/color][color=black]،[/color][color=black]وقال [/color][color=black]مقاتل[/color][color=black]: [/color][color=black]تظهر [/color][color=black]وتبدو[/color][color=black].[/color][color=black]وبلوتَ [/color][color=black]الشيء [/color][color=black]إذا [/color][color=black]اختبرتَه ليظهر لك[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]باطنه[/color][color=black]، [/color][color=black]وما[/color][color=black]خفي [/color][color=black]منه[/color][color=black]. [/color][color=black]والسرائر [/color][color=black]جمع [/color][color=black]سريرة[/color][color=black]، وهي سرائر الله التي بينه وبين[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]عبده في ظاهره وباطنه لله ؛ فالإيمان من [/color][color=black]السرائر[/color][color=black]، [/color][color=black]وشرائعه [/color][color=black]من [/color][color=black]السرائر[/color][color=black]، [/color][color=black]فتختبر[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ذلك اليوم ، [/color][color=black]حتى [/color][color=black]يظهر [/color][color=black]خيرها [/color][color=black]من [/color][color=black]شرها [/color][color=black]، [/color][color=black]ومؤديها [/color][color=black]من [/color][color=black]مضيعها [/color][color=black]، [/color][color=black]وما[/color][color=black]كان [/color][color=black]لله [/color][color=black]مما [/color][color=black]لم [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]يكن [/color][color=black]له [/color][color=black]. [/color][color=black]قال [/color][color=black]عبد [/color][color=black]الله [/color][color=black]بن عمر رضي الله عنهما : « يبدي الله يوم القيامة كل سر [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فيكون زيناً في الوجوه ، [/color][color=black]وشيناً [/color][color=black]فيها[/color][color=black]. [/color][color=black]والمعنى[/color][color=black]: [/color][color=black]تختبر [/color][color=black]السرائر [/color][color=black]بإظهارها [/color][color=black]، [/color][color=black]وإظهار [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]مقتضياتها [/color][color=black]من [/color][color=black]الثواب [/color][color=black]والعقاب [/color][color=black]، [/color][color=black]والحمد [/color][color=black]والذم » [5] .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]مما سبق يتبين لنا عِظَمُ شأن القلب وخطورة السريرة ؛ حيث [/color][color=black]إنها [/color][color=black]محط [/color][color=black]نظر[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]وعليها [/color][color=black]مدار [/color][color=black]القبول [/color][color=black]عنده [/color][color=black]سبحانه [/color][color=black]وحسب [/color][color=black]صلاحها [/color][color=black]وفسادها [/color][color=black]يكون [/color][color=black]حسن [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الخاتمة وسوؤها ، وكلما صلحت السريرة تمت الأعمال الصالحة [/color][color=black]وزكت [/color][color=black]ولو [/color][color=black]كانت [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]قليلة [/color][color=black]، [/color][color=black]والعكس [/color][color=black]من [/color][color=black]ذلك [/color][color=black]في [/color][color=black]قلة [/color][color=black]بركة [/color][color=black]الأعمال [/color][color=black]حينما [/color][color=black]تفسد [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]ويصيبها [/color][color=black]من [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الآفات [/color][color=black]ما[/color][color=black]يصيبها[/color][color=black]، [/color][color=black]وهذا [/color][color=black]هو [/color][color=black]الذي [/color][color=black]يفسر [/color][color=black]لنا [/color][color=black]تفوُّق [/color][color=black]أصحاب [/color][color=black]محمد [/color][color=black]صلى [/color][color=black]الله عليه [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وسلم [/color][color=black]على [/color][color=black]غيرهم [/color][color=black]ممن [/color][color=black]جاء [/color][color=black]بعدهم [/color][color=black]ممن [/color][color=black]قد [/color][color=black]يكون [/color][color=black]أكثر [/color][color=black]من [/color][color=black]بعض [/color][color=black]الصحابة [/color][color=black]عبادة [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وقربات [/color][color=black]؛ [/color][color=black]حيث [/color][color=black]إن [/color][color=black]أساس [/color][color=black]التفاضل [/color][color=black]بين [/color][color=black]العباد [/color][color=black]عند [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]هو [/color][color=black]ما[/color][color=black]وقر [/color][color=black]في [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]القلب [/color][color=black]من [/color][color=black]سريرة [/color][color=black]صالحة [/color][color=black]مطابقة [/color][color=black]لما [/color][color=black]ظهر [/color][color=black]في [/color][color=black]العلانية [/color][color=black]من [/color][color=black]أعمال [/color][color=black]وأقوال[/color][color=black]. [/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]عن [/color][color=black]عبد[/color][color=black]الله [/color][color=black]بن [/color][color=black]مسعود [/color][color=black]رضي [/color][color=black]الله [/color][color=black]عنه [/color][color=black]قال[/color][color=black]:[/color][color=black]«[/color][color=black]أنتم [/color][color=black]أطول [/color][color=black]صلاة [/color][color=black]وأكثر[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]اجتهاداً من أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم ، وهم كانوا [/color][color=black]أفضل منكم ، [/color][color=black]قيل [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]له[/color][color=black]: [/color][color=black]أي شيء ؟ قال : إنهم كانوا أزهد في الدنيا وأرغب في الآخرة منكم » [6] .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وعن القاسم بن محمد قال[/color][color=black]:[/color][color=black]«[/color][color=black]كنا [/color][color=black]نسافر [/color][color=black]مع [/color][color=black]ابن [/color][color=black]المبارك [/color][color=black]فكثيراً [/color][color=black]ما[/color][color=black]كان [/color][color=black]يخطر[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ببالي فأقول [/color][color=black]في [/color][color=black]نفسي[/color][color=black]: [/color][color=black]بأي [/color][color=black]شيء [/color][color=black]فضل [/color][color=black]هذا [/color][color=black]الرجل [/color][color=black]علينا [/color][color=black]حتى [/color][color=black]اشتهر [/color][color=black]في [/color][color=black]الناس [/color][color=black]هذه [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الشهرة : إن كان يصلي فإنا لنصلي ،[/color][color=black]ولئن [/color][color=black]كان [/color][color=black]يصوم [/color][color=black]فإنا [/color][color=black]لنصوم[/color][color=black]، [/color][color=black]وإن [/color][color=black]كان [/color][color=black]يغزو [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فإنا لنغزو ، وإن كان يحج فإنا [/color][color=black]لنحج[/color][color=black]؟ [/color][color=black]قال[/color][color=black]: [/color][color=black]فكنا [/color][color=black]في [/color][color=black]بعض [/color][color=black]مسيرنا [/color][color=black]في [/color][color=black]طريق [/color][color=black]الشام [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ليلة نتعشى في[/color][color=black]بيت[/color][color=black]؛ [/color][color=black]إذ [/color][color=black]طفئ [/color][color=black]السراج[/color][color=black]، [/color][color=black]فقام [/color][color=black]بعضنا [/color][color=black]فأخذ [/color][color=black]السراج [/color][color=black]وخرج [/color][color=black]يستصبح[/color][color=black]، [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فمكث هنيهة ، [/color][color=black]ثم [/color][color=black]جاء [/color][color=black]بالسراج[/color][color=black]، [/color][color=black]فنظرت [/color][color=black]إلى [/color][color=black]وجه [/color][color=black]ابن [/color][color=black]المبارك [/color][color=black]ولحيته [/color][color=black]قد [/color][color=black]ابتلت [/color][color=black]من [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الدموع[/color][color=black]، [/color][color=black]فقلت [/color][color=black]في [/color][color=black]نفسي[/color][color=black]: [/color][color=black]بهذه [/color][color=black]الخشية [/color][color=black]فضل [/color][color=black]هذا [/color][color=black]الرجل [/color][color=black]علينا[/color][color=black]، [/color][color=black]ولعله [/color][color=black]حين فقد [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]السراج [/color][color=black]فصار إلى الظلمة ذكر القيامة » [7] .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وأخبار [/color][color=black]السل ف[/color][color=black]في [/color][color=black]حرصهم [/color][color=black]على [/color][color=black]أعمال [/color][color=black]القلوب [/color][color=black]وإصلاح [/color][color=black]السرائر [/color][color=black]كثيرة[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ومتنوعة[/color][color=black]، [/color][color=black]وبخاصة [/color][color=black]فيما [/color][color=black]يتعلق [/color][color=black]بمحبة [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]والخوف [/color][color=black]منه [/color][color=black]وإخلاص [/color][color=black]العمل [/color][color=black]له [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]سبحانه [/color][color=black]ومن [/color][color=black]ذلك :[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]* قول عمر [/color][color=black]بن [/color][color=black]الخطاب [/color][color=black]رضي [/color][color=black]الله [/color][color=black]عنه[/color][color=black]: [/color][color=black]«[/color][color=black]القوة [/color][color=black]في [/color][color=black]العم ل[/color][color=black]أن [/color][color=black]لا[/color][color=black]تؤخر [/color][color=black]عمل[/color][/b][/size][/font]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]اليوم لغد ، والأمانة ألا تخالف سريرةٌ علانيةً ، واتقوا الله عز وجل ؛ فإنما التقوى [/b][/size][/font][/color][color=black][font=comic sans ms][size=5][b]بالتوقي ، ومن يتق الله يقه » [8] .[/b][/size][/font][/color]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]* [/color][color=black]وعن [/color][color=black]عثمان [/color][color=black]رضي [/color][color=black]الله [/color][color=black]عنه [/color][color=black]قال[/color][color=black]: [/color][color=black]«[/color][color=black]ما[/color][color=black]أسرَّ [/color][color=black]أحدٌ سريرة إلا أظهرها الله[/color][/b][/size][/font]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]على صفحات وجهه وفلتات لسانه » .[/b][/size][/font][/color]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]* [/color][color=black]وعن [/color][color=black]نعيم [/color][color=black]بن [/color][color=black]حماد [/color][color=black]قال[/color][color=black]: [/color][color=black]«[/color][color=black]سمعت [/color][color=black]ابن [/color][color=black]المبارك [/color][color=black]يقول[/color][color=black]: [/color][color=black]ما[/color][color=black]رأيت [/color][color=black]أحداً[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ارتفع [/color][color=black]مثل [/color][color=black]مالك[/color][color=black]: [/color][color=black]ليس [/color][color=black]له [/color][color=black]كثير [/color][color=black]صلاة [/color][color=black]ولا [/color][color=black]صيام [/color][color=black]إلا [/color][color=black]أن [/color][color=black]تكون [/color][color=black]له [/color][color=black]سريرة[/color][color=black]»[/color][color=black][9][/color][color=black].[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]* وعن خالد بن صفوان قال : « لقيتُ مَسْلَمَة بن عبد الملك [/color][color=black]فقال[/color][color=black]:[/color][color=black]يا[/color][color=black]خالد[/color][color=black]! [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]أخبرني [/color][color=black]عن [/color][color=black]حَسَن [/color][color=black]أهل [/color][color=black]البصرة[/color][color=black]. [/color][color=black]قلت[/color][color=black]: [/color][color=black]أصلحك [/color][color=black]الله أخبرك عنه بعلم : أنا جاره [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]إلى [/color][color=black]جنبه [/color][color=black]وجليسه [/color][color=black]في [/color][color=black]مجلسه [/color][color=black]وأعلم [/color][color=black]من [/color][color=black]قِبَلي [/color][color=black]به[/color][color=black]: [/color][color=black]أشبه [/color][color=black]الناس [/color][color=black]سريرة [/color][color=black]بعلانية[/color][color=black]، [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وأشبهه قولاً بفعل ، إن قعد على أمر قام به[/color][color=black]، [/color][color=black]وإن [/color][color=black]قام [/color][color=black]على [/color][color=black]أمر [/color][color=black]قعد [/color][color=black]عليه[/color][color=black]، [/color][color=black]وإن [/color][color=black]أمر [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]بأمر كان أعمل الناس به ، وإن نهى عن شيء كان [/color][color=black]أترك [/color][color=black]الناس [/color][color=black]له[/color][color=black]،[/color][color=black]رأيته [/color][color=black]مستغنياً [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]عن [/color][color=black]الناس[/color][color=black]، [/color][color=black]ورأيت [/color][color=black]الناس [/color][color=black]محتاجين [/color][color=black]إليه[/color][color=black]، [/color][color=black]قال[/color][color=black]:[/color][color=black]حسبك[/color][color=black]! [/color][color=black]كيف [/color][color=black]يضل [/color][color=black]قوم [/color][color=black]هذا [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]فيهم[/color][color=black]؟ » [10] .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b]*[color=black]وعن [/color][color=black]الحسن رحمه الله تعالى قال : « ابن آدم ! لك قول وعمل ، وعملك[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]أوْلى بك من قولك ،[/color][color=black]ولك [/color][color=black]سريرة [/color][color=black]وعلانية[/color][color=black]؛ [/color][color=black]وسريرتك [/color][color=black]أوْلى [/color][color=black]بك [/color][color=black]من [/color][color=black]علانيتك[/color][color=black]»[11][/color][color=black].[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b]* [color=black]وعن ابن عيينة رحمه الله تعالى قال : « إذا وافقت [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]العلانية [/color][color=black]فذلك[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]العدل[/color][color=black]، [/color][color=black]وإذا [/color][color=black]كانت [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]أفضل [/color][color=black]من [/color][color=black]العلانية [/color][color=black]فذلك [/color][color=black]الفضل[/color][color=black]، [/color][color=black]وإذا كانت العلانية [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]أفضل [/color][color=black]من [/color][color=black]السريرة فذلك الجور » [12] .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b]* [color=black]وعن عبد الله بن المبارك رحمه الله تعالى [/color][color=black]قال[/color][color=black]: [/color][color=black]«[/color][color=black]قيل [/color][color=black]لحمدون [/color][color=black]بن [/color][color=black]أحمد[/color][color=black]:[/color][/b][/size][/font]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]ما بال كلام السلف أنفع من كلامنا ؟ قال : لأنهم تكلموا لعز الإسلام ونجاة النفوس [/b][/size][/font][/color][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ورضا [/color][color=black]الرحمن[/color][color=black]، [/color][color=black]ونحن [/color][color=black]نتكلم [/color][color=black]لعز [/color][color=black]النفوس [/color][color=black]وطلب [/color][color=black]الدنيا [/color][color=black]ورضا [/color][color=black]الخلق[/color][color=black]»[/color][color=black][13][/color][color=black].[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b]*[color=black]ويقول [/color][color=black]ابن [/color][color=black]القيم [/color][color=black]رحمه [/color][color=black]الله [/color][color=black]تعالى[/color][color=black]: [/color][color=black]«[/color][color=black]فكل [/color][color=black]محبة [/color][color=black]لغيره [/color][color=black]فهي [/color][color=black]عذاب [/color][color=black]على[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]صاحبها [/color][color=black]وحسرة [/color][color=black]عليه [/color][color=black]إلا [/color][color=black]محبته [/color][color=black]ومحبة [/color][color=black]ما[/color][color=black]يدعو [/color][color=black]إلى [/color][color=black]محبته [/color][color=black]ويعين [/color][color=black]على [/color][color=black]طاعته[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ومرضاته[/color][color=black]؛ فهذه هي التي تبقى في القلب يوم تبلى السرائر » [14] .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black][/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ونكتفي [/color][color=black]بهذه [/color][color=black]المقتطفات من وصايا السلف في إصلاح السرائر لنتعرف على[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]بعض العلامات [/color][color=black]الدالة [/color][color=black]على [/color][color=black]صلاح [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]وسلامة [/color][color=black]القلب[/color][color=black]؛ [/color][color=black]ومنها [/color][color=black]نعرف [/color][color=black]ما[/color][color=black]يضادُّها [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]من [/color][color=black]المظاهر [/color][color=black]التي [/color][color=black]تدل [/color][color=black]على [/color][color=black]فساد [/color][color=black]في [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]ومرض [/color][color=black]في [/color][color=black]القلب[/color][color=black]، [/color][color=black]ومن [/color][color=black]هذه [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]العلامات[/color][color=black]:[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]1[/color][color=black]-[/color][color=black]العناية [/color][color=black]بأعمال [/color][color=black]القلوب [/color][color=black]ومنها[/color][color=black]: إخلاص الأعمال والأقوال لله عز وجل[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ومحاولة [/color][color=black]إخفائها [/color][color=black]عن [/color][color=black]الناس [/color][color=black]وكراهة [/color][color=black]الشهرة [/color][color=black]والظهور[/color][color=black]، [/color][color=black]والزهد [/color][color=black]في [/color][color=black]ثناء [/color][color=black]الناس[/color][color=black].[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ويضاد [/color][color=black]ذلك[/color][color=black]: [/color][color=black]الرياء وإرادة الدنيا بعمل الآخرة وحب الظهور .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]2[/color][color=black]-[/color][color=black]التواضع [/color][color=black]والشعور [/color][color=black]بالتقصير[/color][color=black]، [/color][color=black]والانشغال [/color][color=black]بإصلاح [/color][color=black]النفس [/color][color=black]وعيوبها [/color][color=black]ويضاد[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ذلك[/color][color=black]: [/color][color=black]الكبر [/color][color=black]والعجب [/color][color=black]والولع [/color][color=black]بنقد الآخر . [/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]3[/color][color=black]-[/color][color=black]الإنابة [/color][color=black]إلى [/color][color=black]الدار [/color][color=black]الآخرة [/color][color=black]والتجافي [/color][color=black]عن [/color][color=black]الدنيا [/color][color=black]والاستعداد للرحيل وحفظ[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الوقت [/color][color=black]وتدارك [/color][color=black]العمر[/color][color=black]. [/color][color=black]ويضاد [/color][color=black]ذلك[/color][color=black]: [/color][color=black]الركون [/color][color=black]إلى [/color][color=black]الدنيا [/color][color=black]وامتلاء [/color][color=black]القلب [/color][color=black]بهمومها[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ومتاعها [/color][color=black]الزائل[/color][color=black]، [/color][color=black]ونسيان [/color][color=black]الآخرة [/color][color=black]وقلة [/color][color=black]ذكر [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]وتضييع [/color][color=black]الأوقات[/color][color=black].[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]4[/color][color=black]-[/color][color=black]سلامة [/color][color=black]القلب [/color][color=black]من [/color][color=black]الحقد [/color][color=black]والغل [/color][color=black]والحسد[/color][color=black]. [/color][color=black]ويضاد [/color][color=black]ذلك[/color][color=black]: [/color][color=black]امتلاؤه [/color][color=black]بهذه[/color][/b][/size][/font]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]الأمراض . [/b][/size][/font][/color]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]5 - التسليم لأمر [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]وأمر [/color][color=black]رسوله (صلى الله عليه وسلم) [/color][color=black]دون[/color][color=black]: [/color][color=black]لماذا[/color][color=black]؟ [/color][color=black]وكيف[/color][color=black]؟ [/color][color=black]ويضاد [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ذلك[/color][color=black]: الولوع بالمتشابهات والخواطر الرديئة .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]6[/color][color=black]-[/color][color=black]الاهتمام [/color][color=black]بأمر [/color][color=black]الدين [/color][color=black]والدعوة [/color][color=black]إلى [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]والجهاد [/color][color=black]في [/color][color=black]سبيله [/color][color=black]جل[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وعلا [/color][color=black]ومحبة [/color][color=black]كل [/color][color=black]داعية [/color][color=black]إلى [/color][color=black]الخير [/color][color=black]والحق [/color][color=black]والدعاء [/color][color=black]له [/color][color=black]والتعاون [/color][color=black]معه [/color][color=black]على [/color][color=black]البر[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]والتقوى . ويضاد ذلك : القعود عن تبليغ دين الله عز وجل وعدم الاهتمام [/color][color=black]به[/color][color=black]، بل [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]إذا [/color][color=black]صفا [/color][color=black]له [/color][color=black]مأكله[/color][color=black]، [/color][color=black]ومشربه [/color][color=black]ومسكنه [/color][color=black]وغير [/color][color=black]ذلك [/color][color=black]من [/color][color=black]متاع [/color][color=black]الدنيا [/color][color=black]الزائل [/color][color=black]فلا [/color][color=black]يهمه [/color][color=black]بعد [/color][color=black]ذلك [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]شيء[/color][color=black]، [/color][color=black]وقد [/color][color=black]لا[/color][color=black]يقف [/color][color=black]الأمر[/color][color=black]في [/color][color=black]فساد [/color][color=black]السريرة [/color][color=black]عند [/color][color=black]هذا [/color][color=black]الحد[/color][color=black]، [/color][color=black]بل [/color][color=black]قد [/color][color=black]يتعداه [/color][color=black]إلى [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]مناصبة [/color][color=black]الداعين [/color][color=black]إلى [/color][color=black]الحق [/color][color=black]العداء [/color][color=black]أو [/color][color=black]التشهير [/color][color=black]بهم [/color][color=black]والتشكيك [/color][color=black]في [/color][color=black]نواياهم [/color][color=black]ومحاولة [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]إحباط [/color][color=black]جهودهم الخيرة .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]7[/color][color=black]-[/color][color=black]شدة [/color][color=black]الخوف [/color][color=black]من [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل[/color][color=black]، [/color][color=black]ومراقبته في السر والعلن ، والمبادرة[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]بالتوبة والإنابة من [/color][color=black]الذنب[/color][color=black]. [/color][color=black]ويضاد [/color][color=black]ذلك[/color][color=black]: [/color][color=black]ضعف [/color][color=black]الوازع [/color][color=black]الديني [/color][color=black]وقلة [/color][color=black]الخوف [/color][color=black]من [/color][color=black]الله [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]جل وعلا ؛ بحيث إذا خلا بمحارم الله عز وجل انتهكها ، وإذا [/color][color=black]فعل [/color][color=black]معصية [/color][color=black]لم [/color][color=black]يتب [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]منها [/color][color=black]بل [/color][color=black]أصر [/color][color=black]عليها [/color][color=black]وكابر [/color][color=black]وتبجح .[/color][/b][/size][/font]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]8 - الصدق في الحديث والوفاء بالعهود وأداء الأمانة وإنفاذ الوعد ، وتقوى[/b][/size][/font][/color]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الله عز وجل في الخصومة ، فكل هذه [/color][color=black]الخصال [/color][color=black]تدل [/color][color=black]على [/color][color=black]صلاح [/color][color=black]في [/color][color=black]السريرة[/color][color=black]؛ [/color][color=black]لأن [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]أضداد [/color][color=black]هذه [/color][color=black]الصفات إنما هي من خصال المنافقين الذين فسدت سرائرهم كما أخبر [/color][/b][/size][/font][color=black][font=comic sans ms][size=5][b]بذلك الرسول صلى الله عليه وسلم بقوله : « أربع من كن فيه كان منافقاً خالصاً ، [/b][/size][/font][/color][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ومن كانت فيه خلة منهن كان فيه خلة [/color][color=black]من [/color][color=black]نفاق[/color][color=black]: [/color][color=black]إذا [/color][color=black]حدث [/color][color=black]كذب[/color][color=black]، [/color][color=black]وإذا [/color][color=black]عاهد [/color][color=black]غدر[/color][color=black]، [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وإذا وعد أخلف ، وإذا خاصم فجر » [15] ، ويدخل في ذلك [/color][color=black]ذو [/color][color=black]الوجهين [/color][color=black]الذي [/color][color=black]يلقى [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]هؤلاء [/color][color=black]بوجه وهؤلاء بوجه .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]9 - قبول [/color][color=black]الحق [/color][color=black]والتسليم [/color][color=black]له [/color][color=black]من [/color][color=black]أي [/color][color=black]جهة [/color][color=black]كان [/color][color=black]ويضاد [/color][color=black]ذلك [/color][color=black]التعصب [/color][color=black]للأخطاء[/color][color=black]، [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]والجدال [/color][color=black]بالباطل [/color][color=black]واتباع الهوى في ذلك .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]ويحسن [/color][color=black]في [/color][color=black]نهاية [/color][color=black]هذه [/color][color=black]المقالة [/color][color=black]الإشارة [/color][color=black]إلى [/color][color=black]بعض [/color][color=black]الثمرات [/color][color=black]العظيمة [/color][color=black]لصلاح [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=black]السريرة [/color][color=black]وذلك [/color][color=black]فيما [/color][color=black]يلي :[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]1 - نزول الطمأنينة والسكينة [/color][color=black]في [/color][color=black]قلب [/color][color=black]من [/color][color=black]صلحت [/color][color=black]سريرته[/color][color=black]، [/color][color=black]وثباته [/color][color=black]أمام [/color][color=black]فتن[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الشبهات [/color][color=black]والشهوات وابتلاءات الخير والشر .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]2 - إلقاء المحبة [/color][color=black]لمن [/color][color=black]صلحت [/color][color=black]سريرته [/color][color=black]بين [/color][color=black]الناس [/color][color=black]مما [/color][color=black]يكون [/color][color=black]له [/color][color=black]الأثر [/color][color=black]في [/color][color=black]قبول[/color][/b][/size][/font]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]كلامه ونصحه وأمره ونهيه .[/b][/size][/font][/color]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]3[/color][color=black]-[/color][color=black]حسن [/color][color=black]الخاتمة[/color][color=black]؛ حيث ما سُمِعَ ولا عُلِمَ ولله الحمد بأن صاحب السريرة[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]الصالحة [/color][color=black]والقلب [/color][color=black]السليم [/color][color=black]قد [/color][color=black]ختم [/color][color=black]له [/color][color=black]بسوء[/color][color=black]؛ [/color][color=black]وإنما [/color][color=black]يكون [/color][color=black]ذلك [/color][color=black]لمن [/color][color=black]فسدت [/color][color=black]سريرته[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]وباغته [/color][color=black]الموت [/color][color=black]قبل إصلاح الطوية .[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]4 -[/color][color=black]القبول [/color][color=black]عند [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]يوم [/color][color=black]القيامة [/color][color=black]ومضاعفة [/color][color=black]الحسنات [/color][color=black]وتكفير [/color][color=black]السيئات[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]قال [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل[/color][color=black]:[/color][[color=green]َو[/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=green]مَن [/color][color=green]يَتَّقِ [/color][color=green]اللَّهَ [/color][color=green]يُكَفِّرْ[/color][color=green]عَنْهُ [/color][color=green]سَيِّئَاتِهِ [/color][color=green]وَيُعْظِمْ [/color][color=green]لَهُ [/color][color=green]أَجْراً[/color]][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b](الطلاق:5)[color=black]، وقال تعالى : [/color][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][إ[/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b][color=green]ِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ المُتَّقِينَ [/color]][/b][/size][/font][font=comic sans ms][size=5][b]( المائدة : 27 )[color=black].[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]5[/color][color=black]-[/color][color=black]تفريج [/color][color=black]الكربات [/color][color=black]وإعانة [/color][color=black]الله [/color][color=black]عز [/color][color=black]وجل [/color][color=black]للعباد [/color][color=black]عند[/color][color=black]حدوث [/color][color=black]الملمات[/color][/b][/size][/font]
[font=comic sans ms][size=5][b][color=black]والضائقات [/color][color=black]كما [/color][color=black]حصل [/color][color=black]لأصحاب [/color][color=black]الغار .[/color][/b][/size][/font]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]6 - الهداية إلى الحق والتوفيق إلى الصواب عندما تحتار العقول والأفهام .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b]________________________[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](1) رواه مسلم ، ح/ 2564 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](2) رواه البخاري ، ح/50 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](3) حلية الأولياء ، 4/70 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](4) بدائع التفسير ، 5/185 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](5) المصدر السابق .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](6) صفة الصفوة ، 1/420 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](7) المصدر السابق ، ص 4/ 145 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](8) سير أعلام النبلاء ، 2/572 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](9) المصدر السابق ، 8/ 97 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](10) المصدر السابق ، 4/ 576 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](11) مدارج السالكين ، 1/436 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](12) صفة الصفوة ، 2/234 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](13) المصدر السابق ، 4/122 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](14) روضة المحبين ، ص 280 .[/b][/size][/font][/color]
[color=black][font=comic sans ms][size=5][b](15) رواه البخاري ، كتاب الإيمان (34) ، ومسلم (58) واللفظ له .[/b][/size][/font][/color]
[font=comic sans ms][size=5][/size][/font]

[font=comic sans ms][size=5][/size][/font][center][color=black][font=comic sans ms][size=5][b](( مجلة البيان ـ العدد [‌ 151 ] صــ ‌ 8 ربيع الأول 1421 ـ يونيو 2000 ))[/b][/size][/font][/color][/center]
[font=comic sans ms][size=5][/size][/font]

أم عبد الله 02-27-2009 02:21 AM

[size=5]جزاكم الله خيرا ونفع بكم.[/size]

أبو مصعب السلفي 02-27-2009 03:18 AM

اللهم يامقلب القلوب ثبت قلوبنا على دينك
جزاك الله خيراً أخي الفاضل
وهناك رسالة ماتعة -ذات صلة بالموضوع- كانت بالمعرض هذه السنة باسم "عبودية القلب لرب العالمين في القرآن الكريم"
وحدثني شيخي أن الشيخ أبو إسحاق -حفظه الله- قال عن هذه الرسالة أنها من أفضل ما نزل في المعرض هذه السنة

توفانى الله وإياكم على الإسلام
والحمد لله
..

(أم عبد الرحمن) 02-27-2009 10:08 AM

جزاكم الله خيرا


الساعة الآن 08:18 PM.

Powered by vBulletin® Version 3.8.4
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
.:: جميع الحقوق محفوظة لـ منتدى الحور العين ::.